MỘT CHUYẾN KHẢO SÁT VÙNG CAO ( Ký sự )
Sau vài lần bàn bạc trên bàn nhậu, khóa chúng tôi cũng thống nhất địa điểm khảo sát để làm từ thiện trong năm 2019 là trường mầm non thuộc huyện Bá Thước- 1 huyện vùng cao của tỉnh Thanh Hóa.
-Đúng 6 rưỡi sáng thứ sáu, chúng tôi tập trung dưới nhà Ngọc Long để chuẩn bị lên đường. Đoàn khảo sát chia làm 2 mũi, một mũi đi từ Hà Nội gồm Chủ tịch Hòa, Ngọc lớp F, Linh lớp A4 và tôi. Mũi kia đi từ TP Thanh Hóa lên. Hòa chủ tịch cũng đã lựa chọn những người như chúng tôi, phần vì ba thằng tôi đều là zai đẹp, phần vì cũng chém gió thành thần, ngồi trên xe buôn chuyện để bớt đi căng thẳng trong suốt quãng đường dài. Tôi đến địa điểm tập kết khá sớm, khi tiết trời vẫn còn vương vất cái lạnh của đêm để lại. Bên đường đã thấy Linh xách cặp đứng đợi, được một lúc thì Hòa chủ tịch cũng bắt taxi tới. Hòa chủ tịch hôm nay ăn mặc lộng lẫy khác hẳn mọi hôm, chiếc áo cánh dơi diêm dúa màu đỏ chấm được cách điệu cầu kỳ, tôn thêm vẻ đẹp của tuổi 44, một cái tuổi hoàng hôn của phụ nữ nhưng với gái khóa chúng tôi thì còn lâu! vẫn chỉ là bình minh mới rạng. Trong thời gian đợi Ngọc xuống, 3 đứa vào ăn sáng tại một tiệm phở bò dưới khu chung cư mà theo anh Ngọc là điểm sáng về văn hóa ẩm thực trong cái khu này. Chủ tịch chu đáo lôi trong ba lô ra chai Mô-kích 18 lấy trộm được của lão Mậm già rót bảo chúng tôi uống thử, mụ ấy khoe rượu này hiệu nghiệm lắm, bọn ông uống xong đêm nay sẽ phát huy liền. Tôi nghe bùi tai làm đôi chén, hừng hực khí thế để lên đường…
- Xe Ngọc Long đưa chúng tôi theo Quốc lộ 6, Chủ tịch được ưu tiên ngồi ghế trước, ngay cạnh anh Ngọc.Tôi và Linh lê phê vì rượu ngồi sau. Đường này đang trong giai đoạn thi công nên lổn nhổn đất đá khắp nơi, ổ gà ổ voi đầy rẫy, đít đứa nào đứa nấy nhấp nhổm chỉ chực bay ra khỏi ghế sau những cú đánh lái của tài mà theo lời kể của anh ấy thì kinh nghiệm đường rừng anh đã có thâm niên trên 20. Sau một hồi vật lộn với quãng đường QL6 đầy chật chội và lởm khởm chúng tôi rẽ vào đường Hồ Chi Minh, nắng bắt đầu xuất hiện sau những ngày mưa ngâu dài dài trong tháng cô hồn. Đường tuyệt đẹp, cảnh vật hữu tình nên câu chuyện trên xe cũng trở nên rôm rả hơn. Chúng tôi buôn khá nhiều chủ đề, từ cuộc sống, gia đình, con cái đến chuyện yêu đương nhăng nhít hồi sinh viên…Lúc này văn xích lô của gã lái xe mới được dịp phát huy, gã kể cho chúng tôi về cuộc sống đầy màu sắc của gã, từ chuyện định hướng nghề nghiệp cho con đến chuyện chồng vợ, nghe đâu gã đang bị vợ cấm vận cả tháng mà không cho mần cái nào lại còn chửi gã là ham chơi, gã kể bình thường thì tuần nào cũng đều đặn 3 cái, giờ vợ gã ko cho nằm cạnh, gã ôm gối sang phòng khác nằm, không cho mần thì bố càng nhàn! gã vừa nói vừa hềnh hệch cười đầy vẻ khoái trá. Khi kể về con cái, giọng gã trùng hẳn xuống, gã nói bây giờ chỉ lo các con vì tuổi cũng không còn trẻ nữa rồi, trong khi lại mỗi đứa một nơi. Sự ham hố quá đà của tuổi trẻ làm gã ân hận, tuy nhiên bản tính lạc quan khiến gã không ngậm ngùi lâu mà cất ngay 1 câu hát quen thuộc : em còn con anh cũng còn con, ước gì ta được dồn con một nhà…khiến lũ chúng tôi cười suýt đái mẹ ra xe.
- Xe rẽ vào đường quốc lộ 217 theo sự chỉ dẫn của anh google, đường này xuất phát từ quốc lộ 1A thuộc huyện Hà Trung đi đến tận cửa khẩu Na mèo trên biên giới Việt Lào. Quốc lộ đang thi công theo theo nhiều gói lẻ nên có đoạn thì hoàn thiện, đoạn thì dở dang nên cứ sung sướng được 1 lúc thì lại phải chịu cảnh đày ải. Anh Văn xích lô quả là có kinh nghiệm về đường miền núi nên anh bảo dùng xe anh để đi là quyết định chính xác bởi nếu đi xe gầm thấp thì chỉ có mà khóc giữa đường. Theo google chỉ thì quãng đường cũng dần được rút ngắn lại, vùng cao Thanh Hóa như một bức tranh thiên nhiên trong tiết trời đầu thu, đoạn chạy qua huyện Bá Thước dọc theo sông Mã, bên đường lúa đương thì còn gái tạo nên tấm thảm phủ xanh khắp mặt ruộng, Những dải sương trắng vờn quanh đỉnh núi được ánh mặt trời chiếu vào sáng rực, lung linh và đầy huyền ảo. Chúng tôi không dám nhìn đường mà chỉ nhìn núi và ruộng để tự cảm xúc cho riêng mình, trong bụng cũng thầm nghĩ về sự may mắn được ở dưới xuôi với điều kiện sống là quá tốt khi phải chứng kiến những em bé ăn mặc len nhem rách rưới đứng 2 bên đường vẫy theo xe chúng tôi…
- 2 đoàn khảo sát gặp nhau tại cổng UBND xã Thiết Ống, xã này chủ yếu là bà con người Mường và người Dao sinh sống, điều kiện kinh tế còn khá khó khăn khi nó lại không nằm trong diện mà được nhà nước bảo trợ . Xe của đoàn Thanh Hóa gồm có Yên mèo, Hà seo và chị Cao Mai-Chị Mai làm ở ban Tuyên giáo tỉnh Ủy nên chị hiểu rất rõ về đời sống sinh hoạt cũng như tâm tư nguyện vọng của bà con vùng cao, chị cũng là người giới thiệu cho chúng tôi về địa điểm mà chúng tôi đi khảo sát lần này. Xe Yên dẫn chúng tôi vào địa điểm của trường, từ Quốc lộ 217 vào còn 1 quãng cũng khá xa, đường đi là cực kỳ khó khăn vì nó đúng với tính chất của đường vùng cao miền núi, những dãy nhà sàn thấp thoáng sau lùm cây ven đường được điện thoại của tôi quay lại mà nó cứ trồi trụt lên xuống từng hồi theo nhịp bánh xe vướng phải đá, đoạn clip được ngắt quãng bởi xe đã dừng trước cổng trường MN Thiết ống, đứng ngoài ngó nghiêng một lúc thì cô hiệu trưởng tên Tân và Phó phòng giáo dục huyện tên Thạch đèo nhau trên chiếc Dream Tàu cũ đến mở cửa cho chúng tôi. Trường học đây ư! Anh Văn xích lô ồ lên tỏ vẻ ngạc nhiên khi những mảng tưởng bong tróc hiện ra trước mắt, một kỹ sư đã hai bằng Đại học Xây dựng và Giao thông như anh cũng bảo lần đầu tiên gặp 1 công trình nhà nước mà lại cũ kỹ đến như thế, vết thời gian hằn trên những mảng tôn đã mục kéo theo những giọt nước rơi tong tong khắp cả lớp. Dấu tích của trận lụt năm nào đang còn để lại trên lưng chừng tường. Chúng tôi được cô Hiệu trưởng giới thiệu sơ qua về tình hình của trường: nghe đâu trường hiện có ba điểm phân tán khăp nơi trong xã, sang cả bên kia sông. Hiện lớp không phân được độ tuổi theo chuẩn của Bộ mà gộp tất mầm, chồi, lá lại với nhau vì thiếu phòng học. Trường cũng không có bếp để ăn bán trú nên cứ đến gần trưa, đồng bào lại phải đưa con cháu họ về ăn cơm nhà và chiều lại tiếp tục chởi đến học. Rất ngạc nhiên vì ở đây không có nhà vệ sinh, khi được hỏi, cô Hiệu trưởng chỉ ra góc vườn, nơi có mấy cành cọ khô được cài tạm bợ trên những que tre cắm xung quanh và nói với chúng tôi: Nhà WC của bọn em đó anh ạ! Bọn em phải cố nhịn để về nhà, có hôm có cô buồn quá chui vào giải quyết, gặp phải con hổ mang bành trong bụi tre chui ra, cứ ngóc đầu dậy nhìn, hãi quá từ đó các cô thôi luôn.!
Chúng tôi đo đạc và bàn bạc về phương án để sửa chữa khắc phục phòng học cũ và xây mới thêm 2 phòng học, 1 bếp và 1 nhà wc cho trường, khi được hỏi về bể nước sinh hoạt, cô Hiệu trưởng chỉ cho chúng tôi cái bể đen ngòm, đầy những con nòng nọc đang tung tăng bơi lội mà anh Ngọc đang lột trần bụng và ngồi lên trên thành bể . Quả là khiếp vía khi hình dung ra các cháu, mầm non của đất nước lại phải rửa chân bằng cái thứ nước kia, chúng tôi không khỏi xót xa!
- Cô Hiệu trưởng rơm rớm nước mắt khi chia sẻ nỗi cơ cực với chúng tôi, cô bảo gọi là Hiệu trưởng cho oai thôi, chứ em cũng chả có phòng nào riêng anh ạ! Cô và trò sinh hoạt chung với nhau tất, Bọn em đã đề nghị từ lâu rồi nhưng từ khi xây ngôi trường này cách đây 2 chục năm đến bây giờ vẫn y nguyên , sự thiếu thốn nó đã thành quen và công cuộc trồng người của bọn em thì vẫn phải tiếp tục, 30 cô giáo ở đây dưới sự động viên của em và của cả PGD vẫn cứ bám trụ và đưa những mầm non vượt qua chuyến đò đầu tiên của cuộc đời.
- Sau khi bàn bạc và lên các phương án, chúng tôi được cô giáo HT và đại đại diện PGD mời ăn cơm, họ tỏ ra vô cùng mừng rỡ, ánh mắt lộ vẻ biết ơn ngay trong buổi đầu tiên gặp gỡ, việc này cũng đã thuyết phục đoàn chúng tôi ngay vì đây là điểm mà họ cần thực sự, thiếu thốn thực sự và sự quan tâm của chúng tôi dường như đã tìm đúng địa chỉ cần tìm. Chúng tôi không đồng ý để họ mời mà chúng tôi mời ,cả đoàn tập trung tại một quán ăn nơi vùng cao được nằm ven đường quốc lộ . Bước vào thì đã thấy bày mâm sẵn từ trước, chắc là phía nhà trường cũng như PGD huyện cũng đã chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ lần này, họ cũng chu đáo khi điều mấy cô hoa khôi của trường ra tiếp rượu. Cô xinh nhất được bố trí ngồi giữa tôi và anh Văn xích lô, anh ấy tỏ vẻ hoan hỷ lắm! tôi thì cảm thấy bình thường khi bên phải tôi cũng được bố trí một cô khác làm đối trọng. Bỏ qua chuyện công việc, chúng tôi cùng nhau nâng ly chúc mừng buổi gặp gỡ sau lời giới thiệu có phần nghiêm trang của anh Hà seo. Rượu ngon, thịt gà bản và cá suối là những món đặc trưng của bà con vùng cao đều xuất hiện trên mâm của chúng tôi-những thượng khách đang trên con đường đàm phán. Sau màn giới thiệu tên của cả 2 phía thì tôi được biết em xinh đẹp ngồi giữa tôi và Ngọc tên Hằng- một bông hoa của núi rừng nhưng chỉ tiếc là đã có chủ. Em rất ân cần rót rượu gắp thịt cho tôi mà hình như bỏ qua thằng bạn bên cạnh, thấy mấy lần nó liếc sang lộ rõ vẻ GATO nhưng tôi kệ mẹ! em thik thì em rót cho tao, thế thôi!
- Phía đối diện, chủ tịch Hòa xem ra uống rất hăng, cứ trăm phần trăm sau mỗi lần cụng ly với chính quyền, mắt long lanh lộ vẻ quyến rũ. Quyết định có đầu tư hay không nó phụ thuộc vào sự nhiệt tình của đồng bào, thế nên cậu Phó phòng giáo dục ngồi cạnh cứ liên tục gạ uống. Cậu này dưới xuôi lên làm sếp nên vấn đề ngoại giao của cậu ta thì khỏi phải bàn, hình như cậu ta còn đòi làm phi công để lái máy bay hạng nặng của khóa chúng tôi nhưng đừng hòng nhá! Còn lâu mới đến lượt mài…
Cuộc rượu thêm phần rôm rả khi xuất hiện thêm mấy cô giáo của trường khác cũng sang mâm tiếp chúng tôi, các cô người dân tộc bản chất rất thật thà, họ nâng ly mời nhiệt tình làm cho những thằng không uống được như tôi mờ cả mắt , các cô còn định mời chúng tôi đi hát Karaoke ở trong làng để thể hiện sự tiếp đón nồng hậu cũng như khoe chất giọng của núi rừng. Chúng tôi không đồng ý mà đề nghị hát tại bàn nhậu, các cô vui vẻ nhận lời tặng chúng tôi bài “ con chim non “ - một bài hát chắc có ý chê những con chim già sắp đến tuổi về hưu như chúng tôi chăng? Tôi nghe thấy anh Văn xích lô rỉ tai .
Cơm no rượu say bên cạnh gái đẹp cũng đến hồi kết thúc, Chủ tịch Hòa tính tiền với phong thái tự tin vốn có để rồi chúng tôi ra về. Trước khi lên đường, chúng tôi quay lại trường đo đạc kỹ lượng một lần nữa, tất nhiên việc này của anh Yên-Một kiến trúc sư và anh Ngọc- kỹ sư 2 bằng. Các anh lên phương án để thiết kế bếp có 2 ngăn, một ngăn để thức ăn chín và một ngăn để thức ăn sơ chế, cái bếp sau khi đưa vào hoạt động sẽ giải quyết được bài toán ăn bán trú cho các cháu, còn phòng học và nhà WC sẽ là anh Ngọc-anh Ngọc hứa sẽ hoàn thiện bản vẽ ngay đầu tuần sau để chuyển cho bên chính quyền xã thẩm duyệt, cấp phép. Tôi phê mờ mắt nằm trong xe, sang mồm điều anh Ngọc bật máy lạnh để ngả lưng, anhNgọc vui vẻ bật chế độ mát sâu phục vụ tôi mà không 1 lời phàn nàn kêu ca gì khi mà buổi sáng, anh đã được nạp 1 củ tiền dầu.(Quỷ chi)
Chúng tôi ra về trong sự bịn rịn của nhà trường, mắt các cô giáo nhìn chúng tôi như một sự biết ơn và mong chúng tôi sẽ quay lại đây để hoàn thiện giấc mơ dang dở của cả cô và trò trong suốt thời gian dài chưa thực hiện được. Chủ tịch Hòa theo xe về Thanh Hóa, tôi và Linh lại được anh Văn xich lô đưa ra Hà Nội, quãng đường dài với chúng tôi không còn nghĩa lý gì khi chuyến đi bước đầu đã thành công tốt đẹp, vấn đề còn lại chỉ là việc vận động quyên góp và các công việc chuyên môn. Anh Ngọc chắc cũng mệt vì nói nhiều nên đi đến ngã ba đường HCM, anh dừng xe để nghỉ uống trà và rửa cái xe của anh sau chặng đường nhầy nhụa vừa rồi. Nhấm nháp xong ấm trà , tu hết cốc nước mía thì xe cũng rửa xong, chúng tôi ra về. Ngoài trời mưa bắt đầu nặng hạt, anh Ngọc lẩm bẩm điều gì đó về sự đen đủi khi vừa mất 4 chục tắm cho con xế thì lại mưa, mà anh đen thật! từ bé đến giờ tôi có thấy ai khen anh trắng éo đâu!
-Xe lăn bánh vội vã trên đường để kịp cho buổi chiều đón con của cả lũ, tôi say mềm nằm lịm trên ghế sau, Linh lên ghế trước ngồi. Trong cơn say mềm màng tôi mơ, một giấc mơ đẹp nhưng đầy phồn thực : Tôi mơ ngôi trường Thiết Ống đã được hoàn thiện trong sự chào đón của bà con đồng bào cùng chính quyền xã nhờ sự chúng tay của cả khóa chúng tôi . Hôm khánh thành, cả khóa kéo nhau lên đây, cùng chung vui với bà con, 2 ông lợn đã được ngả tại trận bên những hũ rượu cần lâu năm dành chỉ dành để tiếp khách quý. Chúng tôi say sưa nắm tay các cô giáo hát quanh đống lửa bập bùng trong đêm vùng cao, một bàn tay âm ấm của ai đó khẽ cầm tay khiến tôi giật mình, có cảm giác đó là tay của bông hoa rừng mà tôi gặp trong hôm khảo sát…Anh Văn xích lô là người vui nhất, anh chạy lăng lăng chúc rượu tất cả mọi người, ước mơ của anh thì luôn đơn giản như anh thường kể cho bọn lớp Lý, anh ước mình sẽ biến mình thành 2 viên gạch đặt ở một nơi trọng trong bản vẽ thiết kế nhưng chúng tôi sẽ không cho ước mơ của anh thành hiện thực bởi thay vào đó sẽ là INAX, TOTO và hơn thế nữa…
Về đến Hà Đông cũng vừa 7h tối, chúng tôi đã đi tròn 12 tiếng để thực hiện sứ mệnh cao cả mà khóa giao phó, cũng không kịp đón con, may đã nhờ được người nên tôi cũng chả phải vội. Về nhà, việc trước mắt là sẽ luộc đôi cân ốc núi mua trên đường để thưởng thức, nghe nói ốc này là đặc sản của vùng Nho Quan –Ninh Bình, ăn vào sẽ bổ dưỡng, tăng cường sinh lực, cộng với sáng bú mấy chén rượu của chủ tịch mời thì xem ra là hôm nay sẽ lại là 1 ngày vất vả. Tôi có phần GaTo với anh Ngọc về môn này! anh ấy đương trong giai đoạn nhàn rỗi!
Thật là: Ốc quê thơm vãi linh hồn
Rượu ngon Mô kích-vần “ồn” hiện ngay…
Sau vài lần bàn bạc trên bàn nhậu, khóa chúng tôi cũng thống nhất địa điểm khảo sát để làm từ thiện trong năm 2019 là trường mầm non thuộc huyện Bá Thước- 1 huyện vùng cao của tỉnh Thanh Hóa.
-Đúng 6 rưỡi sáng thứ sáu, chúng tôi tập trung dưới nhà Ngọc Long để chuẩn bị lên đường. Đoàn khảo sát chia làm 2 mũi, một mũi đi từ Hà Nội gồm Chủ tịch Hòa, Ngọc lớp F, Linh lớp A4 và tôi. Mũi kia đi từ TP Thanh Hóa lên. Hòa chủ tịch cũng đã lựa chọn những người như chúng tôi, phần vì ba thằng tôi đều là zai đẹp, phần vì cũng chém gió thành thần, ngồi trên xe buôn chuyện để bớt đi căng thẳng trong suốt quãng đường dài. Tôi đến địa điểm tập kết khá sớm, khi tiết trời vẫn còn vương vất cái lạnh của đêm để lại. Bên đường đã thấy Linh xách cặp đứng đợi, được một lúc thì Hòa chủ tịch cũng bắt taxi tới. Hòa chủ tịch hôm nay ăn mặc lộng lẫy khác hẳn mọi hôm, chiếc áo cánh dơi diêm dúa màu đỏ chấm được cách điệu cầu kỳ, tôn thêm vẻ đẹp của tuổi 44, một cái tuổi hoàng hôn của phụ nữ nhưng với gái khóa chúng tôi thì còn lâu! vẫn chỉ là bình minh mới rạng. Trong thời gian đợi Ngọc xuống, 3 đứa vào ăn sáng tại một tiệm phở bò dưới khu chung cư mà theo anh Ngọc là điểm sáng về văn hóa ẩm thực trong cái khu này. Chủ tịch chu đáo lôi trong ba lô ra chai Mô-kích 18 lấy trộm được của lão Mậm già rót bảo chúng tôi uống thử, mụ ấy khoe rượu này hiệu nghiệm lắm, bọn ông uống xong đêm nay sẽ phát huy liền. Tôi nghe bùi tai làm đôi chén, hừng hực khí thế để lên đường…
- Xe Ngọc Long đưa chúng tôi theo Quốc lộ 6, Chủ tịch được ưu tiên ngồi ghế trước, ngay cạnh anh Ngọc.Tôi và Linh lê phê vì rượu ngồi sau. Đường này đang trong giai đoạn thi công nên lổn nhổn đất đá khắp nơi, ổ gà ổ voi đầy rẫy, đít đứa nào đứa nấy nhấp nhổm chỉ chực bay ra khỏi ghế sau những cú đánh lái của tài mà theo lời kể của anh ấy thì kinh nghiệm đường rừng anh đã có thâm niên trên 20. Sau một hồi vật lộn với quãng đường QL6 đầy chật chội và lởm khởm chúng tôi rẽ vào đường Hồ Chi Minh, nắng bắt đầu xuất hiện sau những ngày mưa ngâu dài dài trong tháng cô hồn. Đường tuyệt đẹp, cảnh vật hữu tình nên câu chuyện trên xe cũng trở nên rôm rả hơn. Chúng tôi buôn khá nhiều chủ đề, từ cuộc sống, gia đình, con cái đến chuyện yêu đương nhăng nhít hồi sinh viên…Lúc này văn xích lô của gã lái xe mới được dịp phát huy, gã kể cho chúng tôi về cuộc sống đầy màu sắc của gã, từ chuyện định hướng nghề nghiệp cho con đến chuyện chồng vợ, nghe đâu gã đang bị vợ cấm vận cả tháng mà không cho mần cái nào lại còn chửi gã là ham chơi, gã kể bình thường thì tuần nào cũng đều đặn 3 cái, giờ vợ gã ko cho nằm cạnh, gã ôm gối sang phòng khác nằm, không cho mần thì bố càng nhàn! gã vừa nói vừa hềnh hệch cười đầy vẻ khoái trá. Khi kể về con cái, giọng gã trùng hẳn xuống, gã nói bây giờ chỉ lo các con vì tuổi cũng không còn trẻ nữa rồi, trong khi lại mỗi đứa một nơi. Sự ham hố quá đà của tuổi trẻ làm gã ân hận, tuy nhiên bản tính lạc quan khiến gã không ngậm ngùi lâu mà cất ngay 1 câu hát quen thuộc : em còn con anh cũng còn con, ước gì ta được dồn con một nhà…khiến lũ chúng tôi cười suýt đái mẹ ra xe.
- Xe rẽ vào đường quốc lộ 217 theo sự chỉ dẫn của anh google, đường này xuất phát từ quốc lộ 1A thuộc huyện Hà Trung đi đến tận cửa khẩu Na mèo trên biên giới Việt Lào. Quốc lộ đang thi công theo theo nhiều gói lẻ nên có đoạn thì hoàn thiện, đoạn thì dở dang nên cứ sung sướng được 1 lúc thì lại phải chịu cảnh đày ải. Anh Văn xích lô quả là có kinh nghiệm về đường miền núi nên anh bảo dùng xe anh để đi là quyết định chính xác bởi nếu đi xe gầm thấp thì chỉ có mà khóc giữa đường. Theo google chỉ thì quãng đường cũng dần được rút ngắn lại, vùng cao Thanh Hóa như một bức tranh thiên nhiên trong tiết trời đầu thu, đoạn chạy qua huyện Bá Thước dọc theo sông Mã, bên đường lúa đương thì còn gái tạo nên tấm thảm phủ xanh khắp mặt ruộng, Những dải sương trắng vờn quanh đỉnh núi được ánh mặt trời chiếu vào sáng rực, lung linh và đầy huyền ảo. Chúng tôi không dám nhìn đường mà chỉ nhìn núi và ruộng để tự cảm xúc cho riêng mình, trong bụng cũng thầm nghĩ về sự may mắn được ở dưới xuôi với điều kiện sống là quá tốt khi phải chứng kiến những em bé ăn mặc len nhem rách rưới đứng 2 bên đường vẫy theo xe chúng tôi…
- 2 đoàn khảo sát gặp nhau tại cổng UBND xã Thiết Ống, xã này chủ yếu là bà con người Mường và người Dao sinh sống, điều kiện kinh tế còn khá khó khăn khi nó lại không nằm trong diện mà được nhà nước bảo trợ . Xe của đoàn Thanh Hóa gồm có Yên mèo, Hà seo và chị Cao Mai-Chị Mai làm ở ban Tuyên giáo tỉnh Ủy nên chị hiểu rất rõ về đời sống sinh hoạt cũng như tâm tư nguyện vọng của bà con vùng cao, chị cũng là người giới thiệu cho chúng tôi về địa điểm mà chúng tôi đi khảo sát lần này. Xe Yên dẫn chúng tôi vào địa điểm của trường, từ Quốc lộ 217 vào còn 1 quãng cũng khá xa, đường đi là cực kỳ khó khăn vì nó đúng với tính chất của đường vùng cao miền núi, những dãy nhà sàn thấp thoáng sau lùm cây ven đường được điện thoại của tôi quay lại mà nó cứ trồi trụt lên xuống từng hồi theo nhịp bánh xe vướng phải đá, đoạn clip được ngắt quãng bởi xe đã dừng trước cổng trường MN Thiết ống, đứng ngoài ngó nghiêng một lúc thì cô hiệu trưởng tên Tân và Phó phòng giáo dục huyện tên Thạch đèo nhau trên chiếc Dream Tàu cũ đến mở cửa cho chúng tôi. Trường học đây ư! Anh Văn xích lô ồ lên tỏ vẻ ngạc nhiên khi những mảng tưởng bong tróc hiện ra trước mắt, một kỹ sư đã hai bằng Đại học Xây dựng và Giao thông như anh cũng bảo lần đầu tiên gặp 1 công trình nhà nước mà lại cũ kỹ đến như thế, vết thời gian hằn trên những mảng tôn đã mục kéo theo những giọt nước rơi tong tong khắp cả lớp. Dấu tích của trận lụt năm nào đang còn để lại trên lưng chừng tường. Chúng tôi được cô Hiệu trưởng giới thiệu sơ qua về tình hình của trường: nghe đâu trường hiện có ba điểm phân tán khăp nơi trong xã, sang cả bên kia sông. Hiện lớp không phân được độ tuổi theo chuẩn của Bộ mà gộp tất mầm, chồi, lá lại với nhau vì thiếu phòng học. Trường cũng không có bếp để ăn bán trú nên cứ đến gần trưa, đồng bào lại phải đưa con cháu họ về ăn cơm nhà và chiều lại tiếp tục chởi đến học. Rất ngạc nhiên vì ở đây không có nhà vệ sinh, khi được hỏi, cô Hiệu trưởng chỉ ra góc vườn, nơi có mấy cành cọ khô được cài tạm bợ trên những que tre cắm xung quanh và nói với chúng tôi: Nhà WC của bọn em đó anh ạ! Bọn em phải cố nhịn để về nhà, có hôm có cô buồn quá chui vào giải quyết, gặp phải con hổ mang bành trong bụi tre chui ra, cứ ngóc đầu dậy nhìn, hãi quá từ đó các cô thôi luôn.!
Chúng tôi đo đạc và bàn bạc về phương án để sửa chữa khắc phục phòng học cũ và xây mới thêm 2 phòng học, 1 bếp và 1 nhà wc cho trường, khi được hỏi về bể nước sinh hoạt, cô Hiệu trưởng chỉ cho chúng tôi cái bể đen ngòm, đầy những con nòng nọc đang tung tăng bơi lội mà anh Ngọc đang lột trần bụng và ngồi lên trên thành bể . Quả là khiếp vía khi hình dung ra các cháu, mầm non của đất nước lại phải rửa chân bằng cái thứ nước kia, chúng tôi không khỏi xót xa!
- Cô Hiệu trưởng rơm rớm nước mắt khi chia sẻ nỗi cơ cực với chúng tôi, cô bảo gọi là Hiệu trưởng cho oai thôi, chứ em cũng chả có phòng nào riêng anh ạ! Cô và trò sinh hoạt chung với nhau tất, Bọn em đã đề nghị từ lâu rồi nhưng từ khi xây ngôi trường này cách đây 2 chục năm đến bây giờ vẫn y nguyên , sự thiếu thốn nó đã thành quen và công cuộc trồng người của bọn em thì vẫn phải tiếp tục, 30 cô giáo ở đây dưới sự động viên của em và của cả PGD vẫn cứ bám trụ và đưa những mầm non vượt qua chuyến đò đầu tiên của cuộc đời.
- Sau khi bàn bạc và lên các phương án, chúng tôi được cô giáo HT và đại đại diện PGD mời ăn cơm, họ tỏ ra vô cùng mừng rỡ, ánh mắt lộ vẻ biết ơn ngay trong buổi đầu tiên gặp gỡ, việc này cũng đã thuyết phục đoàn chúng tôi ngay vì đây là điểm mà họ cần thực sự, thiếu thốn thực sự và sự quan tâm của chúng tôi dường như đã tìm đúng địa chỉ cần tìm. Chúng tôi không đồng ý để họ mời mà chúng tôi mời ,cả đoàn tập trung tại một quán ăn nơi vùng cao được nằm ven đường quốc lộ . Bước vào thì đã thấy bày mâm sẵn từ trước, chắc là phía nhà trường cũng như PGD huyện cũng đã chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ lần này, họ cũng chu đáo khi điều mấy cô hoa khôi của trường ra tiếp rượu. Cô xinh nhất được bố trí ngồi giữa tôi và anh Văn xích lô, anh ấy tỏ vẻ hoan hỷ lắm! tôi thì cảm thấy bình thường khi bên phải tôi cũng được bố trí một cô khác làm đối trọng. Bỏ qua chuyện công việc, chúng tôi cùng nhau nâng ly chúc mừng buổi gặp gỡ sau lời giới thiệu có phần nghiêm trang của anh Hà seo. Rượu ngon, thịt gà bản và cá suối là những món đặc trưng của bà con vùng cao đều xuất hiện trên mâm của chúng tôi-những thượng khách đang trên con đường đàm phán. Sau màn giới thiệu tên của cả 2 phía thì tôi được biết em xinh đẹp ngồi giữa tôi và Ngọc tên Hằng- một bông hoa của núi rừng nhưng chỉ tiếc là đã có chủ. Em rất ân cần rót rượu gắp thịt cho tôi mà hình như bỏ qua thằng bạn bên cạnh, thấy mấy lần nó liếc sang lộ rõ vẻ GATO nhưng tôi kệ mẹ! em thik thì em rót cho tao, thế thôi!
- Phía đối diện, chủ tịch Hòa xem ra uống rất hăng, cứ trăm phần trăm sau mỗi lần cụng ly với chính quyền, mắt long lanh lộ vẻ quyến rũ. Quyết định có đầu tư hay không nó phụ thuộc vào sự nhiệt tình của đồng bào, thế nên cậu Phó phòng giáo dục ngồi cạnh cứ liên tục gạ uống. Cậu này dưới xuôi lên làm sếp nên vấn đề ngoại giao của cậu ta thì khỏi phải bàn, hình như cậu ta còn đòi làm phi công để lái máy bay hạng nặng của khóa chúng tôi nhưng đừng hòng nhá! Còn lâu mới đến lượt mài…
Cuộc rượu thêm phần rôm rả khi xuất hiện thêm mấy cô giáo của trường khác cũng sang mâm tiếp chúng tôi, các cô người dân tộc bản chất rất thật thà, họ nâng ly mời nhiệt tình làm cho những thằng không uống được như tôi mờ cả mắt , các cô còn định mời chúng tôi đi hát Karaoke ở trong làng để thể hiện sự tiếp đón nồng hậu cũng như khoe chất giọng của núi rừng. Chúng tôi không đồng ý mà đề nghị hát tại bàn nhậu, các cô vui vẻ nhận lời tặng chúng tôi bài “ con chim non “ - một bài hát chắc có ý chê những con chim già sắp đến tuổi về hưu như chúng tôi chăng? Tôi nghe thấy anh Văn xích lô rỉ tai .
Cơm no rượu say bên cạnh gái đẹp cũng đến hồi kết thúc, Chủ tịch Hòa tính tiền với phong thái tự tin vốn có để rồi chúng tôi ra về. Trước khi lên đường, chúng tôi quay lại trường đo đạc kỹ lượng một lần nữa, tất nhiên việc này của anh Yên-Một kiến trúc sư và anh Ngọc- kỹ sư 2 bằng. Các anh lên phương án để thiết kế bếp có 2 ngăn, một ngăn để thức ăn chín và một ngăn để thức ăn sơ chế, cái bếp sau khi đưa vào hoạt động sẽ giải quyết được bài toán ăn bán trú cho các cháu, còn phòng học và nhà WC sẽ là anh Ngọc-anh Ngọc hứa sẽ hoàn thiện bản vẽ ngay đầu tuần sau để chuyển cho bên chính quyền xã thẩm duyệt, cấp phép. Tôi phê mờ mắt nằm trong xe, sang mồm điều anh Ngọc bật máy lạnh để ngả lưng, anhNgọc vui vẻ bật chế độ mát sâu phục vụ tôi mà không 1 lời phàn nàn kêu ca gì khi mà buổi sáng, anh đã được nạp 1 củ tiền dầu.(Quỷ chi)
Chúng tôi ra về trong sự bịn rịn của nhà trường, mắt các cô giáo nhìn chúng tôi như một sự biết ơn và mong chúng tôi sẽ quay lại đây để hoàn thiện giấc mơ dang dở của cả cô và trò trong suốt thời gian dài chưa thực hiện được. Chủ tịch Hòa theo xe về Thanh Hóa, tôi và Linh lại được anh Văn xich lô đưa ra Hà Nội, quãng đường dài với chúng tôi không còn nghĩa lý gì khi chuyến đi bước đầu đã thành công tốt đẹp, vấn đề còn lại chỉ là việc vận động quyên góp và các công việc chuyên môn. Anh Ngọc chắc cũng mệt vì nói nhiều nên đi đến ngã ba đường HCM, anh dừng xe để nghỉ uống trà và rửa cái xe của anh sau chặng đường nhầy nhụa vừa rồi. Nhấm nháp xong ấm trà , tu hết cốc nước mía thì xe cũng rửa xong, chúng tôi ra về. Ngoài trời mưa bắt đầu nặng hạt, anh Ngọc lẩm bẩm điều gì đó về sự đen đủi khi vừa mất 4 chục tắm cho con xế thì lại mưa, mà anh đen thật! từ bé đến giờ tôi có thấy ai khen anh trắng éo đâu!
-Xe lăn bánh vội vã trên đường để kịp cho buổi chiều đón con của cả lũ, tôi say mềm nằm lịm trên ghế sau, Linh lên ghế trước ngồi. Trong cơn say mềm màng tôi mơ, một giấc mơ đẹp nhưng đầy phồn thực : Tôi mơ ngôi trường Thiết Ống đã được hoàn thiện trong sự chào đón của bà con đồng bào cùng chính quyền xã nhờ sự chúng tay của cả khóa chúng tôi . Hôm khánh thành, cả khóa kéo nhau lên đây, cùng chung vui với bà con, 2 ông lợn đã được ngả tại trận bên những hũ rượu cần lâu năm dành chỉ dành để tiếp khách quý. Chúng tôi say sưa nắm tay các cô giáo hát quanh đống lửa bập bùng trong đêm vùng cao, một bàn tay âm ấm của ai đó khẽ cầm tay khiến tôi giật mình, có cảm giác đó là tay của bông hoa rừng mà tôi gặp trong hôm khảo sát…Anh Văn xích lô là người vui nhất, anh chạy lăng lăng chúc rượu tất cả mọi người, ước mơ của anh thì luôn đơn giản như anh thường kể cho bọn lớp Lý, anh ước mình sẽ biến mình thành 2 viên gạch đặt ở một nơi trọng trong bản vẽ thiết kế nhưng chúng tôi sẽ không cho ước mơ của anh thành hiện thực bởi thay vào đó sẽ là INAX, TOTO và hơn thế nữa…
Về đến Hà Đông cũng vừa 7h tối, chúng tôi đã đi tròn 12 tiếng để thực hiện sứ mệnh cao cả mà khóa giao phó, cũng không kịp đón con, may đã nhờ được người nên tôi cũng chả phải vội. Về nhà, việc trước mắt là sẽ luộc đôi cân ốc núi mua trên đường để thưởng thức, nghe nói ốc này là đặc sản của vùng Nho Quan –Ninh Bình, ăn vào sẽ bổ dưỡng, tăng cường sinh lực, cộng với sáng bú mấy chén rượu của chủ tịch mời thì xem ra là hôm nay sẽ lại là 1 ngày vất vả. Tôi có phần GaTo với anh Ngọc về môn này! anh ấy đương trong giai đoạn nhàn rỗi!
Thật là: Ốc quê thơm vãi linh hồn
Rượu ngon Mô kích-vần “ồn” hiện ngay…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét